16ο Δημοτικό Σχολείο Βέροιας

Η γενοκτονία των Ποντίων έλαβε χώρα μεταξύ του 1914 και του 1923, μία περίοδο ιδιαίτερα μεγάλων ταραχών στην παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, συμπίπτοντας και με άλλες εκκαθαρίσεις μειονοτήτων, όπως η γενοκτονία των Αρμενίων.

Η γενοκτονία είδε τη σφαγή, τον διωγμό, τον υποχρεωτικό εκτοπισμό, εκτελέσεις, «πορείες θανάτου», εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων που κατοικούσαν στην περιοχή του Πόντου αλλά και της ευρύτερης Μικράς Ασίας.

Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων είναι δύσκολο να υπολογισθεί, ωστόσο ο αριθμός των Ποντίων που έχασαν τη ζωή τους υπολογίζεται μεταξύ 200.000 και 350.000.

Στο μοιρολόι που ακολουθεί αποτυπώνεται το δράμα του ξεριζωμού των Ελλήνων του Πόντου:

Την πατρίδα μ? έχασα

Την πατρίδα μ? έχασα,

έκλαψα και πόνεσα (2)

Λύουμαι κι? αρροθυμώ

Ωι ωι, ωι ωι

Ν? ανασπάλω κι? ε πορώ (2)

Μίαν κι άλλον σην ζωή μ?

σο πεγάδι μ?, σην αυλή μ? (2)

νέροπόν ας έπινα

Ωι ωι, ωι ωι

και τα ομάτεα μ? έπλυνα (2)

Τα ταφία μ? έχασα ,

Ντ? έθαψα κι? ενέσπαλα (2)

Τ? εμετέρς αναστορώ

Ωι ωι, ωι ωι

και σο ψώπο μ? κουβαλώ (2)

Μιαν κι άλλον σην ζωή μ?

σο πεγάδι μ?, σην αυλή μ? (2)

νέροπόν ας έπινα

Ωι ωι, ωι ωι

και τα ομάτεα μ? έπλυνα (2)

Εκκλησίας έρημα

μοναστήρεα ακάντηλα (2)

Πόρτας και παράθυρα

ωι ωι , ωι ωι

επέμναν ακράνοιχτα (2)

Μιαν κι άλλον σην ζωή μ?

σο πεγάδι μ?, σην αυλή μ? (2)

νέροπόν ας έπινα

Ωι ωι, ωι ωι

και τα ομάτεα μ? έπλυνα (2)     

 Μετάφραση

Την πατρίδα μου έχασα,

έκλαψα και πόνεσα,

λιγώνω και θυμούμαι,

να ξεχάσω δεν μπορώ.

Μία φορά ακόμα στην ζωή μου,

στο πηγάδι μου, στην αυλή μου,

νεράκι ας έπινα

και τα μάτια μου να έπλενα

Τους τάφους μου έχασα,

αυτούς που έθαψα δεν ξέχασα,

για τους δικούς μου συνέχεια μιλάω

και τους κουβαλάω στην ψυχή μου.

Μια φορά ακόμη στην ζωή μου,

στο πηγάδι μου, στην αυλή μου,

νεράκι ας έπινα

και τα μάτια μου να έπλενα

Εκκλησίες έρημες,

μοναστήρια χωρίς καντήλια,

πόρτες και παράθυρα,

έμειναν ορθάνοιχτα.

Μια φορά ακόμη στην ζωή μου,

στο πηγάδι μου, στην αυλή μου,

νεράκι ας έπινα

και τα μάτια μου να έπλενα.